Bitcoin blok zincirinde blok ödülü, işlemleri onaylayan madencileri teşvik etmek ve aynı zamanda Bitcoin'in piyasaya sürülmesini sağlayan bir ödüllendirme mekanizmasıdır. Blok ödülü ve blok içindeki işlemlerin işlem ücreti doğrulanan ve blok zincirine eklenen her yeni blok için, bloğu ilk doğrulayan cihaz sahibine ödül olarak verilir.
Bitcoin blok ödülü, işlemleri onaylamak için madencileri teşvik ederken Bitcoin üretimini ve dağıtımını yani Bitcoin'in piyasaya sürülmesini de sağlamaktadır. Bitcoin blok zincirinde blok ödülleri, 3 Ocak 2009'da üretilen Başlangıç Bloku'ndan başlayarak her blok için 50 Bitcoin üretilecek şekilde planlanmıştır. Blok ödülleri, her 210.000 blokta bir otomatik olarak yarı yarıya azalmaktadır. Blok ödüllerinde yaklaşık dört yılda bir gerçekleşen bu güncelleme Bitcoin Blok Ödülü Yarılanması (Bitcoin Block Reward Halving ya da kısaca Halving veya Halvening) olarak adlandırılmaktadır.
Bitcoin blok zincirinde şimdiye kadar üç defa blok ödülü yarılanması gerçekleşmiştir.
Tarih |
Blok Ödülü |
Blok Numarası |
Üretilen Bitcoin |
Bitcoin Fiyatı |
3 Ocak 2009 |
50 BTC |
0 |
50 |
0 |
28 Kasım 2012 |
25 BTC |
210.000 |
10.500.000 |
12,53$ |
9 Temmuz 2016 |
12.5 BTC |
420.000 |
15.750.000 |
666,38$ |
11 Mayıs 2020 |
6.25 BTC |
630.000 |
18.375.000 |
8.755,54$ |
Nisan 2024 |
3.125 BTC |
840.000 |
19.687.500 * |
--- |
* Dördüncü blok ödülü yarılanmasının 2024 yılı nisan ayı içerisinde gerçekleşeceği öngörülmektedir. Blok ödülü yarılanmasıyla birlikte dolaşıma giren Bitcoin adedi 19 milyon 687 bin 500'e ulaşacaktır.
Bitcoin blok zincirinde, cüzdanlar arasında gerçekleştirilen transfer işlemleri, ağa bağlı cihazların yüksek işlemci gücü gerektiren hesaplamalar yaparak blokları doğrulaması sonucu blok zincirine kaydedilir. İşlemleri doğrulayabilmek için cihazların işlemci güçleri kullanılır.
Satoshi Nakamoto'nun 3 Ocak 2009'da Bitcoin blok zincirinin başlangıç bloğunu ürettiği zamanlarda dizüstü bilgisayarların işlemcileri ile Bitcoin işlemlerini doğrulayabilmek mümkündü. Ancak sisteme katılım arttıkça, ağa dahil olan işlemci gücünün de artmasıyla blok zincirindeki doğrulama zorluğu da artmaktadır. Zorluk seviyesinin artması, işlemleri doğrulayabilmek için daha fazla işlemci gücü gerektirir. İlk zamanlarda blokları dizüstü bilgisayarların işlemcileri ile doğrulayabilmek mümkünken zamanla masaüstü bilgisayarlar sonrasında ise hesaplama kapasitesi daha yüksek grafik kartlarına ihtiyaç duyuldu. Ancak ağa dahil olan işlemci gücü arttıkça artan zorluk seviyesi, Bitcoin blok zincirinde blok doğrulama işlemlerinin sadece çok çekirdekli çoklu işlemcili ASIC çipli cihazlarla yapılabilmesine yol açtı.
Bitcoin transfer işlemlerini doğrulayabilmek için yüksek işlem kapasiteli işlemcilerin kullanılmaya başlanması önemli iki sorunu da beraberinde getirdi: Sıcak havanın tahliye edilmesi ve soğutma. Madencilik yapanlar yani işlemleri onaylayan cihazları işletenler daha geniş depolama alanlarına, daha iyi soğutma ve havalandırma sistemlerine yönelince, Bitcoin blok doğrulama maliyetleri de yükselmeye başladı.
Blok doğrulama maliyetlerinin zamanla artması blok ödülleri ve blokların içinde yer alan transfer ücretlerini madenciler için önemli gelir kaynağı haline getirdi. Yani blok ödülleri ve transfer ücretleri, Bitcoin madencilik faaliyetlerinin devamlılığını sağlayabilmek için en önemli kriterlerden biri haline geldi.
Blok ödülü madencilere maliyetlerini karşılama ve kazanç sağlama fırsatı sunarken aynı zamanda Bitcoin'in piyasaya sürülmesini sağlamaktadır. Üretilen Bitcoin'ler, bloğu doğrulayan madencinin cüzdanına transfer edilmektedir.